Ата-Бейит жөнүндө
28.10.2024
БИШКЕК, 14-октябрь — Президент Садыр Жапаров Кыргыз Республикасынын «Жерге берүү жана аза кызматтары тууралуу» Мыйзамын ишке ашыруу боюнча чаралар жөнүндө жарлыкка кол койду.
Документте ар бир адам өзүнүн эркине жана диний жана маданий үрп-адаттарды сактоо менен көмүлүүгө укуктуу экени баса белгиленет. Жерге берүү менен байланышкан үрп-адаттар жалпы кабыл алынган моралдык жана этикалык принциптерге туура келүүгө тийиш.
Жерге берүү салттарын тартипке келтирүү Кыргызстанда калктын басымдуу бөлүгү исламды туткандыктан, мусулман көрүстөндөрүндөгү эстеликтердин көрүнүшүнө коюлган талаптар катаал. Бул салттар христиан жана башка үрп-адаттардан айырмаланат. Бирок заманбап коомдо жерге берүү учурунда төмөнкүдөй көйгөйлөр кездешет:
Ташпиш жана ысырапкордук Башка адамдардын социалдык абалына кайдыгер мамиле Диний нормаларды жана салттарды этибарга албоо Туугандар көрүстөндөргө таш, мрамор же граниттен мавзолейлерди жана чоң курулуштарды куруп, маркумдун статуяларын жана кооз тосмолорду орноткон учурлар кездешет.
Муфтиятка сунуштар Руханий жана адеп-ахлактык баалуулуктарды коргоо, ошондой эле социалдык адилеттүүлүктү камсыз кылуу максатында Кыргызстандын мусулмандарынын Дин башкармалыгына (муфтиятка) жерге берүү салттарын тартипке келтирүү жана эстеликтерди коюуда ысырапкордуктун алдын алуу максатында фетва чыгаруу сунушталды. Негизги сунуштар төмөнкүлөрдү камтыйт:
Мусулман көрүстөндөрүндө монументтерди, статуяларды, кооз эстеликтерди жана таш, мрамор, гранит же металлдан жасалган плиталарды орнотууга тыюу салынсын. Исключение болуп тарыхый-маданий мааниге ээ жерге берүүлөр эсептелет. Эстеликтер жана тосмолор жыгачтан жасалып, бийиктиги 70 сантиметрден ашпоого тийиш. Мамлекеттик органдарга тапшырмалар «Жерге берүү жана аза кызматтары тууралуу» Мыйзамды ишке ашыруу үчүн төмөнкүлөр тапшырылды:
Үч айдын ичинде жерге жайгаштыруунун документтерин жана көрсөтмөлөрүн иштеп чыгып, бекитүү: Көрүстөндөрдүн абалын жана көрктөндүрүүнү көзөмөлдөөнүн экологиялык жана санитардык талаптары. Эстеликтердин параметрлери жана материалдары, алардын орнотуу эрежелери. Эл арасында диний салттарды сактоонун жана ысырапкордукту болтурбоонун маанилүүлүгү тууралуу түшүндүрүү иштерин уюштуруу. Мамлекеттик органдар жана жергиликтүү администрациялар бул чараларды ишке ашырууну көзөмөлдөп, жарандардын маалымдуулугун жогорулатуу үчүн маалыматтык кампанияларды жүргүзүүгө милдеттендирилди.
Ошентип, мамлекет жерге берүү салттарын тартипке келтирүүгө, руханий баалуулуктарды сактоого жана социалдык адилеттүүлүктү камсыз кылууга умтулууда.